به گزارش تحریریه، صنعت دخانیات سومین صنعت سودآور جهان است و سهم قابل ملاحظه‌ای از درآمد دولت‌ها از طریق تولید و امتیازات حاصل از واردات آن تامین می‌شود؛ بررسی بودجه ۱۴۰۰ حاکی از آن است که درآمد دولت از مالیات بر فروش سیگار، بر اساس لازم الاجرا نبودن قانون ممنوعیت ورود برخی از کالاهای غیرضرور مصوب ۲۲ شهریور ۱۳۷۴ و مجاز بودن تأمین کسری سیگار از طریق واردات، «هزار و ۲۳۱ میلیارد تومان» خواهد بود و همین عدد قابل توجه نیز موجب انحصار این بازار پرسود و رانتی شده است.

تنها ۱۰ درصد از بازار مصرف محصولات دخانی برای شرکت دخانیات ایران است
طبق آمار و ارقام، میزان مصرف محصولات دخانی بین ۷۳ تا ۷۵ میلیارد نخ در سال با ارزش بازار حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان است و این در حالی است که به گفته مدیرعامل شرکت دخانیات ایران از گردش مالی ۴۰ هزار میلیارد تومانی صنعت دخانیات، تنها هزار میلیارد تومان، یعنی کمتر از ۱۰ درصد از آن مربوط به این شرکت است.

به گفته افضلی، تنها دو شرکت اصلی خارجی تولید سیگار در کشور ۶۵ تا ۷۰ درصد بازار مصرف را در اختیار دارند و شرکت ژاپنی JTI بیشترین سهم بازار دخانیات ایران را از آن خود کرده است البته از میان ۲۰ برند قاچاق در ایران «مالبرو» سهم قابل ملاحظه‌ای خصوصاً از نظر ریالی دارد و دولت اعلام کرده، بخش خصوصی در صورت اخذ مجوز از شرکت فیلیپ موریس می‌تواند در ایران اقدام به واردات رسمی و تولید این برند کند.

۸۰ درصد بازار سیگار متعلق به برندهای خارجی است
مدیرعامل شرکت دخانیات ایران با بیان اینکه ۷۰ تا ۸۰ درصد بازار سیگار در اختیار برندهای خارجی و نهایتاً ۱۴ درصد از بازار دخانیات در اختیار شرکت دخانیات ایران است گفت: شرکت‌های خارجی، حلقه سودده زنجیره صنعت دخانیات را در دست گرفتند، درحالی‌که هیچ‌گونه مسئولیتی در زمینه بخش کشاورزی و اشتغال نمی‌پذیرند و حتی خرمن آماده را به صورت ۱۰۰ درصد به کشور وارد می‌کنند و در سیگار پر می‌کند.

به گفته وی، در حال حاضر تمام هزینه صنعت دخانیات برای شرکت دخانیات و حلقه‌های سودده آن برای شرکت‌های خارجی است که لازم است این موضوع هم در طرح تحقیق و تفحص مجلس بررسی شود.

کمپانی‌های آمریکایی و انگلیسی بازار را قبضه کرده‌اند
رمضانعلی سنگدوینی، نماینده وقت مردم گرگان در مجلس نیز با بیان اینکه ورود کمپانی‌های خارجی سیگار به کشور باعث حذف تا شرکت دخانیات ایران از بازار سیگار ایران شد، گفت: در حال حاضر سهم تعدادی شرکت دخانیات از بازار داخلی فقط ۱۰ درصد و سهم ریالی آن فقط ۷ درصد است و کمپانی‌های آمریکایی و انگلیسی بازار را قبضه کرده‌اند و این در حالی است که کارخانجات توتون خوی، کارخانه فرآوری تیپ غربی گلستان، کارخانه فرآوری تیپ غربی گیلان، کارخانه سقز با کاهش ظرفیت تولید روبه رو هستند.

وی با اشاره به تصاحب ۸۰ درصدی بازار ایران توسط برندهای سیگار آمریکایی و انگلیسی از انتصابات در شرکت دخانیات ایران انتقاد کرد و گفت: چرا شرکت معروف بیستون متعلق به شرکت دخانیات که سهم بالایی در بازار کشور دارد بدون اخذ مجوز از سازمان خصوصی سازی با بهای یک بیستم قیمت واقعی خود به یک شرکت خصوصی واگذار می‌شود.

واردات سیگار راهکاری برای کاهش قاچاق این محصول است
اسماعیل رمضانپور در گفتگو با خبرنگار ۸دی، با اشاره به اینکه طبق مصوبه مجلس، انحصار تولید سیگار از سال ۹۱ از دست دولت خارج شده است بیان کرد: در راستای اجرای این قانون، شرکت‌های خارجی تولید محصولات دخانی در ایران فعالیت خود را آغاز کردند.

استاد اقتصاد دانشگاه گیلان با اشاره به سهم بالای شرکت‌های خارجی از بازار داخلی و مشکلات ناشی از قاچاق سیگار گفت: به عقیده بنده انحصار کامل دولتی در بازار سیگار وجود ندارد و با توجه به عدم تناسب میان بازار عرضه یعنی میزان تولید شرکت دخانیات و بازار تقاضا، ناچار به واردات و فعالیت شرکت‌های خارجی برای تامین نیاز مصرف کنندگان هستیم.

وی فعالیت شرکت‌های خارجی در کشور را اولین گام فرآیند خصوصی سازی اعلام کرد و اظهار داشت: اگر چه با توجه به مشکلات اقتصادی چند سال اخیر، شرکت های داخلی در شرایط سختی با شرکت‌های خارجی رقابت می‌کنند اما رقابت در اقتصاد اثرات و منافع زیادی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: اگر جلوی واردات سیگار گرفته شود و فعالیت شرکت‌های خارجی را نیز محدود کنیم، با توجه به عدم تامین نیاز مصرف کنندگان از طریق تولیدات شرکت دخانیات، عرصه برای قاچاق بسیار افزایش می‌یابد و یکی از اثرات مثبت فعالیت شرکت‌های خارجی نیز همین کاهش قاچاق این محصول است.

ضرورت وضع مالیات سنگین‌تر برای شرکت‌های خارجی
رمضانپور با بیان اینکه قیمت سیگار در ایران نسبت به بازارهای جهانی پایین تر است خاطرنشان کرد: مالیاتی که دولت بر دخانیات اعمال کرده تنوع زیادی دارد و در مقایسه با سایر کشورها پایین تر است و اگر مالیات بیشتری وضع شود مصرف سیگار نیز کاهش می‌یابد.

استاد اقتصاد دانشگاه گیلان با تاکید بر گسترش تحقیقات و افزایش تولید شرکت دخانیات ایران و قابل رقابت کردن محصولات داخلی از حیث کیفیت و قیمت با مشابه خارجی افزود: دولت موظف است که برای شرکت‌های خارجی تولید دخانیات عوارض و تعرفه‌هایی وضع کند تا قدرت رقابت شرکت دخانیات ایران افزایش یابد.

با توجه به آمار منتشر شده از سوی وزارت صمت در سال ۹۸، مبنی بر اینکه واریزی درآمد محصولات دخانی به خزانه دولت نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۱.۹ درصد افزایش داشته است و با در نظر گرفتن سخنان رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، با اشاره به سهم ۵۰ درصدی وزارت بهداشت از محل درآمد مالیات بر دخانیات که گفته بود این سازمان در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ حتی یک ریال هم از محل مالیات بر دخانیات درآمد نداشته‌ است، ضروری است که شفافیت در هزینه کرد این درآمدها توسط دولت مشخص شود.

منبع: 8دی

پایان/